Bütün, Örneklerde Özetlenmiştir
Tek atomdan şu anda yaşadığımız alemin nasıl yaratıldığını anlamakta sıkıntı çekenlere, ardarda gelen süreçlerin şu düzeni nasıl doğurduğunu akıllarına sığıştıramayanlara en güzel ve en yakın örnekkendi bedenleri ya da insan bedeni olmalıdır. Bu günkü tıp bilgileri ve teknolojik imkanlarla bedenlerimizin oluşumsafhalarının başlangıcında tek hücre olduğunu herkes biliyor ve kabul ediyor. Bu tek hücrenin bölünerek çoğalması(proliferasyon) ve zamanı geldiğinde bölünme basamaklarının en uygun anında ve vazifesine uygun olarak başkalaşması(diferansiyasyon) sonucunda bu koşan, endişe eden, sevinen, hüzünlenen kısacası bütün özellikleri ile insan yaratılır.Bu olay en az, bir atomun büyük patlaması sonucunda kainatın yaratılması kadar karışık, sonsuz güç, sonsuz bilgi,sonsuz varlık gerektiren bir durumdur. Bu yönleri ile zigot ve ilk atom arasında büyük bir benzerlik vardır. Külli vekarmaşık pek çok yapının içinde yer aldığı büyük birer ağaçla küçük ve büyük kainatların çekirdeklerigibidirler. İnsan bedeninin yaşayan temel birimi hücre olarak tanımlanmaktadır. Her organ başkalaşmış hücrelerinoluşturduğu gruplardan oluşmaktadır. Bu hücreleri bir arada tutan temel yapılarla birlikte mimarileri tamamlanmıştır.Her hücre türü belirli bir fonksiyonu yerine getirmek üzere spesifik olarak adapte edilmiştir. Bu hücrelerin 25trilyonu akciğerler ve dokular arasında oksijen naklinde görev alan eritrositlerdir ve diğer türden hücrelerin sayısıda yaklaşık 50 trilyonu bulur. Toplam olarak insan bedeninde 75 trilyon hücre yer almaktadır.
Dünyada yaklaşık beş milyar insanın yaşadığını düşünürsek, bedenimizdeki hücre popülasyonununbu sayıdan ne kadar fazla olduğunu tahayyül edebiliriz. Her biri farklı özellikte, farklı boyutlarda ve farklı yapılarda75 trilyon hücrenin oluşturduğu insan bedeni ayrı bir dünya ya da ayrı bir alem gibidir. Bu hücrelerin her birineteker teker ulaşan damar ve sinir ağları ile mükemmel bir iletişim ve bağışıklık sistemi ile en sistemli ordununyer aldığı bir ülke gibidir beden. Haberleşmesi, alış-verişi, güvenlik sistemleri, her birimin aksaksız ve enverimli şekilde çalışması ile ideal bir devlet sistemi hakim gibidir bedenimizde. Yaşadığımız alemin en verimli,toplam kalite yönetiminin en üst düzeyde uygulandığı sistem insan bedenindeki olmalıdır. Bu muhteşem organizasyonuntek hücrenin bölünmeleri ile başladığını ve ard arda gelen bölünmelerin böyle mükemmel bir organizasyonu ve işleyişinetice verdiğini görmek, varlık aleminde inşa hakikatini en açık şekilde ortaya koyuyor. Tek hücre, her hücreninihtiyacının anında ve en mükemmel şekilde karşılandığı her birimin vazifesini aksaksız yürüttüğü,koordinasyonu, haberleşmesi, verimliliği ile mükemmel bir sistemin işlediği 75 trilyonluk bir yapıyı oluşturuyor. Altyapısı ve tanzimi, işleyişi ile mükemmel bir sistem.
Şimdi çevremize ve dünyaya bir bakalım: Yolları dolduran ve vızır vızır çalışan arabaları ile,internet ağları ile, uluslararası ilişkileri, taşımacılığı, turizmi, ticareti, ekonomik ilişkileri ile uluslararasıkurum ve kuruluşlarının organize işleyişi ile bu dünyanın işleyişinin gerisinde işleyen el ile tek hücreden insanbedenini inşa eden el aynı gibidir. Meyillerin, arzuların, ihtiyaçların mükemmel bir uyum ile bir araya getirilmesindenyaşadığımız düzeni halk eden Kudret, Hz. Adem’den dünyayı dolduran insanlık alemini bütün işleyişleri, bilim veteknolojisi, ortaya koyduğu her tür kalkınma ve ilerleme ile zigottan insan bedenini yaratmasına benzer tarzda yaratıyorolmalıdır. İnsanlığın şu an yaşadığı hale kendi irade ve gayretleri sonucu geldiği şeklindeki kabulün dahagerisinde bir bedenin muhteşem bir organizasyona dönüşümüne benzer tarzda insanlığı ve bütün dünyayı organizeedip mükemmel bir uyumla bir araya getiren inşa hakikati ve her türden işleyişin gerisindeki kudret eli açıkçakendini göstermektedir. Bu noktadan bakıldığında zigotun insana dönüşümü ile Hz. Adem’in insanlığa dönüşümüözde aynı hakikatlere işaret ederler. Belki de bütününde kainat da benzer özellikler arz etmektedir. Tasavvufta yaygınşekilde kabul edilen kainatın küçültüldüğünde bir insan ve insanın büyütülmesi halinde bir kainat olacağı dabu çarpıcı gerçeğe işaret ediyor olmalıdır. Aslında, her şey, herkes, her unsur ve her kurum ve organizasyon O’na işaretetmektedir. Bazı şeylerin insanla bağlantılı ve ondan kaynaklanıyor gibi gözükmesinin sebebi ve gerisindeki sır"imtihan sırrı" olmalıdır.
Tüm sosyal hallerin gerisindeki işleyiş de en az canlı sistemlerde olduğu kadar İlahi bir kudret ve fıtribir süreç olarak kabul edilmelidir. Varlık, her şeyin her şeye işaret ettiği büyük ve karışık işleyişlerin, küçüknumuneler ve örneklerle özetlenip, daha rahat ihata edilebilecek küçük örneklerle anlatıldığı bir tarzda yaratılmıştır.