Tahavvülat-ı Zerrat Şerhi-28

"İkincisi: Mâlikü’l-Mülk-ü Zülcelâl şu dünyayı, bâhusus rûy-i zemin tarlasını bir mülk sûretinde yaratmıştır. Yani, neşv ü nemâya, taze taze mahsülât vermeye kàbil bir sûrette müheyyâ etmiştir; tâ ki nihayetsiz mu’cizât-ı kudretini orada ekip biçsin. İşte şu zemin yüzündeki tarlasında zerrâtı hikmetle tahrik ederek, intizam dairesinde tavzif edip, her asırda, her fasılda, her ayda, belki her günde, belki her saatte mucizat-ı kudretinden yeni yeni bir kainat gösterir, yeryüzü avlusunda başka başka mahsülat verdirir. Nihayetsiz hazine-i rahmetinin hedâyâsını, nihayetsiz mu’cizatının nümunelerini harekat-ı zerrat ile izhar eder."

Çevremiz sürekli yeniliklerin, değişimlerin ve başkalaşımların örnekleri ile doludur. Zerreler kaynaşıyor,elektron çekirdek etrafında dönüyor, her baharda yeryüzünü rengarenk çiçekler, kışta beyaz bir örtü kaplıyor.Ay dünya etrafında, dünya kendi ekseninde dönüyor ve bu dönüşten bizler güneş ve yıldızları bizim etrafımızdadönüyor gibi algılıyoruz. Yeryüzü sürekli değişimlerin bir zemini oluyor ve her an motifleri tazelenen bir kilim,yeniden dokunan halı gibi bir hal sergiliyor. Akıl almaz hızlarla uzay denen boşlukta gezinen milyarlarca gök cismi bütünolarak dıştan gözlenebilse, her an farklı bir tablo çizdikleri ortaya çıkacaktır. Uzay değişmekte, galaksi değişmekteve bu uçsuz bucaksız dünya boşluğunda dünyanın konumu her an değişmektedir. Bu durumu Yunan filozofu Heraklitus"bir ırmakta iki kez yıkanamazsınız" cümlesiyle ifade etmiştir.

Büyük boyutlu değişimler içinde yer alan dünyada her asırda değişiklikler gözlenmekte, külli değişimlerve seyyarelerdeki deveranın dünyadaki hasılatı coğrafi düzen ve hepsi yeni bir sayfa olan mevsimler şeklinde müşahedeedilmektedir. Asırlar, mevsimler, aylar ve günler hepsi sanki yeni açılan bir sayfa, farklı bir tablo gibi varlıkalemine, mülk boyutuna çıkıyorlar. Her gün, her saat, her dakika hatta her saniye yeni bir başlangıç, yeni birtablodur. Mülkte sürekli yenilenme, tazelenme içinde bir değişim, olgunlaşma yada tekamül gözlenmektedir. İnsanlıkalemi bilim ve teknolojide her asırda yeni bir gelişim kaydederek bugün dünyayı saran internet ağı, uzay mekikleri,robotlar, uyduların şekillendirdiği bir tablo ortaya çıkarmıştır. Ruhlardaki gelişme meylinin ürünü olanteknoloji ile insanlık ağacı, çatlayan tohumlarla zemini tezyin eden ağaçlar, bölünmeye başlayan hücrelerlehayvanlar ve insanlar, bir Büyük Patlama ile başladığı öne sürülen seyri ile kainat büyüyüp gelişmektedir. Bu büyüyüpgelişme, neşv ü nema esnasında her an yeni yeni meyveler hasıl olmakta, kudretin mucizeleri olan varlıklar mülk tarlasındasürekli ekilip biçilmektedir. Bu ekilip biçilmeler süreklidir, çünkü kudret mucizeleri süreklidir. Bunların açığaçıkabilmesine zemin oluşması için sürekli bir yenilenme ve tazelenme lazımdır. Bu zeminin hazırlanması için kainatard arda ve sürekli çizilen tablolar şeklinde yaratılmıştır ve muhit esmânın mukayyet bir zeminde sergilenebilmesi içinsergide bulunanlar sürekli değiştirilmektedir. Kudretin mucizeleri sınırsız olunca, değişim de çok küçük zamandilimlerinde olmalı ve matematik lisanı ile ifade edilecek olursa zamanı ifade eden (t) birimi sıfıra gidiyorken alınankainat limitinde cereyan ediyor olmalıdır. İşte o noktada varlık ve yokluk aynı anda tazelenmeli, adeta sonsuz hızdave sıfır zaman diliminde birbirini takip ediyor olmalıdır. İşte bu limit, varlık ve yokluğun üst üste geldiği, busınır, zerrat ile eşyanın, mülk ile melekûtun, imkanla vücubun birleşim yeri yada temas alanı olmalıdır. Vacibolanın mümkünlerle, zati özelliklerin tebei varlıklarla, sonsuzun sınırlılık ile ifadesinin bir delili ve buikilemlerin bağdaştırıldığı esbap dairesini hükümlerinin tam belirleyici olmaktan çıkıp, itikad dairesinin hükümlerineuyum sağladığı alan olarak da kabul edilebilir.

Bu alandan mülk dairesine, itikaddan esbaba doğru gelindikçe daha mülkün kurallarına yakın ve kullarınidrakine yönelik tarzda gittikçe yavaşlayan bir ard ardalık ve tekrarlar gözlenir. Zamanın sıfıra doğru gittiğizerreler boyutundan varlıklar alemine, mikro boyuttan makro boyuta gelindikçe saliseler, saniyeler, dakikalar, saatler, günler,haftalar, aylar, yıllar, asırlar ve daha alemimize ulaşmamış büyüklükte devirlerde hep tazelenmelerin, yenilenmelerinolduğu, hepsinde ve her birinde kainatın yeni bir şekil alıp, farklı bir sahifeye dönüştüğü haller görülür.Rahmet hazinelerinin nimetleri sonsuzdur. Akıl almaz, sonu gelmez hediyelerle doludur. Bunların takdim edileceği alan iseçok küçüktür, her yönü ile sınırlıdır. Bu yüzden bu dar alanda sergilenen nimetler, hediyeler ne kadar çabuktoplanırsa istifade edilenlerin ve edenlerin sayısı o kadar artacaktır. Mümkün olduğunca sık ve çabuk sergilenmelive mümkün olduğunca çabuk toplanmalıdır ki, yenilere yer açılsın. Zerrelerin telaşı, hızla hareket etmeleri, heran yeni bir halde bulunmaları, koşuşturmaları, kaynaşmaları bu yüzden olsa gerektir.

Bu rahmani sayfada gözlerin, kulakların, dillerin, tenlerin ve midelerin nimetleri ve hediyeleri vardır.Hesapsız mahlukatın, farklı farklı özellikleri olan varlıkların, ihtiyaçları, arzuları, özellikleri birbirinden çokfarklı milyarlarca canlının hepsi, aynı sofradan istifade eder. Algıları, sezgileri, kapasiteleri çok çeşitlimahlukatın tümü "misafir umduğunu değil, bulduğunu yer" düsturunun aksine umduğunu ve ihtiyaç duyduğunuona sunan bir sofradır bu. Saniyede algılayan göz ile asırlarda algılayan gözün görüntüleri ayır ayrı yetişecek,en ince tatları fark eden dil ile ne yese fark etmeyenlerin, acı sevenlerle tatlı sevenlerin yiyecekleri aynı anda yetiştirilecektir.İhtiyaçları farklı, özellikleri farklı, arzuları farklı, zevkleri farklı milyarlarca, trilyonlarca misafirlerinihtiyaçlarını yetiştirmekte aracılıklarıdır belki zerreleri böyle koşuşturan. Ramazanda, iftar saatinde tamamendolmuş bir lokantada iftar vakti garsonların koşuşturmasına pek çoğumuz şahit olmuşuzdur. Lokantanın kainat kadargenişlediğini ve müşterilerin her zaman dilimindeki varlık sayıcınca arttığını bir tahayyül edin ve sonrazerrelerin garsonlar gibi her müşteriye yetişmeye çalıştığını dikkate alın. Bu tahavvülatın, koşuşturmanın,kaynaşmanın hikmetini daha iyi anlayacaksınız.

Gerçi bu alemde sunulanlar numuneler ve gölgeler ve yalnızca bir fikir vermek için ikram edilenlerdir. Buhalde bile böyle büyük ve akıl almaz bir faaliyetin olması, durmak bilmez koşuşturma, tahavvülat şeklindeki pek çokfarklı hareket, rahmet hazinesindeki nimetlerin, hediyelerin ne kadar hesaba gelmez, sonsuz ve akıl almaz olduğunu ortayakoyar. Mu’cizevi olan asılların, menbaların varlıklarla numuneler ve gölgeler şeklinde ifadesi, bizim soyut, sınırsızaklımızın ölçülerine sığışmayacak melekût aleminin, zerrelerin titreşimi ile aklımızın ölçülerine uygun,algılanabilir, görünür hale getirilmesi şeklinde olmalıdır. Öyle ise, zerrelerin tahavvülünün, süratlehareketinin, titreşiminin bir hikmeti de budur.