Sebe Melikesi Belkıs
Ayet-i kerimenin işaretiyle; "Uzak mesafelerden eşyayı aynen veya sûreten ihzâr etmek mümkündür. Hem vâki’dir ki, risâletiyle beraber saltanatla müşerref olan Hazret-i Süleyman Aleyhisselâm, hem mâsumiyetine, hem de adâletine medâr olmak için, pek geniş olan aktâr-ı memleketine bizzat zahmetsiz muttalî olmak ve raiyyetinin ahvâlini görmek ve dertlerini işitmek, bir mu’cize sûretinde Cenâb-ı Hak ihsan etmiştir. Demek, Cenâb-ı Hakka itimad edip, Süleyman Aleyhisselâmın lisân-ı ismetiyle istediği gibi, o da lisân-ı istidadıyla Cenâb-ı Haktan istese ve kavânîn-i âdetine ve inâyetine tevfîk-ı hareket etse, ona dünya bir şehir hükmüne geçebilir. Demek, taht-ı Belkıs Yemen’de iken, Şam’da aynıyla veyahut sûretiyle hazır olmuştur, görülmüştür. Elbette, taht etrafındaki adamların, sûretleri ile beraber sesleri de işitilmiştir." (Sözler, s. 233)
Sebe melekesi Belkıs, Kur’an-ı Kerim’de adı geçen, bir kadın yöneticidir. Kur’an-ı Kerim’de Hz.Süleyman kıssası anlatılırken, Hz. Süleyman’ın mucize ile Belkıs’ın tahtını yanına getirdiği anlatılır.
Belkıs, Yemen’de yaşayan Sebe’lilerin melikesidir. Gerek İslam öncesi dönemde, gerekse İslamiyet’tensonra kendisi ile ilgili olarak muhtelif rivayetler kaleme alınmıştır. Arap kaynaklarına göre adı, "Yelkame"ve "Belkıs", Habeş efsanesine göre ise, "Makeda" olarak geçmektedir. (Orhan Seyfi Yücetürk,"Belkıs", TDVİA. C. V, s. 420)
Kendisine kuş dilinden anlama kabiliyeti verilen Hz. Süleyman, kuşları istihdam ederek dünyanın değişikyerlerinde olup bitenleri öğrenebiliyordu. Bu kuşlardan birisi olan Hüdhüd bir gün Belkıs’tan haber getirerek, (Neml;22-44) Belkıs ve halkına Cenab-ı Hakk’ın büyük ihsanda bulunduğu halde, onların Allah’tan yüz çevirip güneşesecde ettiklerini, şeytanın oyununa geldiklerini anlatır. Bu haber üzerine Süleyman Aleyhisselam, besmele ile başlayanve hak dine davet eden bir mektup yazarak Belkıs’a gönderir. (Neml; 31)
Belkıs, mektubu aldıktan sonra maiyetindekileri toplayarak ne yapmaları gerektiği konusunda istişareeder. Devletin ileri gelenleri, kendilerinin güçlü, kuvvetli ve zorlu savaşçılar olduklarını belirterek, son kararınMelike tarafından verilmesini isterler. Belkıs, dönemin özelliklerini bildiği için ülkesini gelebilecek tehlikelerdenkoruyabilmek için, bazı hediyeler hazırlayarak elçilerle Süleyman Aleyhisselama gönderir.
Hz. Süleyman elçilere, "Siz bana mal ile yardım mı ediyorsunuz? Allah’ın bana verdiği, size verdiğindendaha iyidir. Hediyenizle (ben değil) siz sevinirsiniz" (Neml; 36) diyerek üzerlerine asla karşı koyamayacakları birorduyla gelerek, mutlak surette hor ve hakir bir tarzda yerlerinden edebileceğini söyler.
Bu olaydan sonra, Sebe elçileri henüz nihai haberi getirmeden Hz. Süleyman, çevresindekilere Belkıs’ıntahtını yanına kimin getirebileceğini sorar. İlim sahibi ve Allah’ın celb ilmi ihsanına mazhar bir kimse de "Gözünüzüaçıp kapayıncaya kadar sizin yanınızda o tahtı hazır ederim" (Sözler, s. 233) der ve bir anda Belkıs’ın tahtıHz. Süleyman’ın yanıbaşına yerleşmiş olarak görünür.
Süleyman Aleyhisselam, henüz Belkıs getirilmeden önce büyük bir köşk inşa ettirmişti. Billurdan yapılanköşkün altında su, suyun içinde de balıklar yaşıyordu. Böyle bir mimari, zamanın şartlarına göre oldukça ileribir teknolojik düzeyi göstermekteydi.
Celb edilen Melike’den köşke girmesi istendi. Köşkün zemini şeffaf olduğundan Melike sudan geçeceğinizannederek eteğini çekti. Bunun üzerine Süleyman Aleyhisselam Melike’ye, billurdan yapılmış şeffaf bir zemin olduğunusöyledi. Bunun üzerine Melike böyle bir yapıyı yorumlayamadığı için, kendi toplumunun çok geride olduğunuanlayarak, "Rabbim! Ben gerçekten kendime yazık etmişim. Süleyman’la beraber alemlerin Rabbi olan Allah’a teslimoldum" (Neml; 44) dedi. Hz. Süleyman’ın peygamber olup olmadığını çeşitli sorularla test ederek kanaatgetirdikten sonra iman etti. (Yücetürk, s. 420).
Belkıs’ın nakledilmesi olayında, görüntü ve ses olarak mı, yoksa bizzat mı nakledildiği tartışmakonusu olmuştur. Ancak, ayet-i kerimede; "Ona: Köşke gir! dendi. Melike onu görünce derin bir su sandı ve eteğiniyukarı çekti…" (Neml; 44), ifadeleriyle bizzat nakledildiği anlaşılmaktadır. Çünkü, sadece ses ve görüntünakli olsa iki şahıs arasındaki görüşme de buna göre olurdu. Ancak, ayetteki ifadelere bakıldığında, bir aradabulunulan ve karşılıklı konuşmanın vukuu aktarılmaktadır.
Bediüzzaman konu ile ilgili değerlendirmesinde peygamberlere verilen mucizelerin bir manasının dateknolojinin nihai hudutlarını çizmek olduğunu belirterek, mezkur mucizenin ses görüntü ve cisim naklinin mümkünolabileceğine dair bir işaret olduğunu belirtir. (İşaratü’l-İ’caz, s. 257)