bir çok hücrenin çekirdeğinde, hücre izlenmek üzere boyandığında, hafif şekilde boya alan noktacıkşeklinde bir veya iki adet yapı yer alır. Çekirdekçik olarak tanımlanan bu yapı, daha önce anlattığımız yapılarınaksine bir zarla çevrili değildir. Çok sayıda ribonükleikasit (RNA) ve ribozomlarda bulunanlara benzer proteinlerin yoğunşekilde biraraya gelmesinden oluşmuş bir yapı gibidir. Hücre aktif şekilde protein sentezlediğinde, çekirdekçikbelirgin şekilde genişler. Beş ayrı kromozom çiftinin genleri ribonükleikasiti sentezler, yani farklı unsurları bumolekülün oluşumu için biraraya getiren işleyişlerde bulunurlar. Daha sonra bunları, önce gevşek lifler şeklinde vedaha sonra ribozomların altbirimlerini teşkil edecek daha yoğunlaşmış granüller şeklinde çekirdekçikte depolarlar.Bunlar daha sonra çekirdek zarındaki deliklerden sitoplazmaya nakledilirler. Burada bir dizi işlemden sonra olgunribozomlar oluşur. Bunlar gerek sitozol denen yapı içinde gerekse endoplazmik retikulum adı verilen yapıda, proteinsentezi denilen olayda, yani bedenin farklı fonksiyonları, hücredeki çeşitli işleyişler için lazım olan proteinlerinbiraraya getirilmesinde ve teşkilinde çok önemli rol üstlenirler.
Bütün bu işlemler, çekirdekçik denen ve hücre içinde çekirdekte yer alan ve elektron mikroskobu ilebinlerce kez büyütüldükten sonra ancak görülebilen bir yapıda cereyan etmektedir. Dar bir alanda külli bir işleyiş,ardarda gelen muhteşem bir programın basamakları küçücük bir noktada yürütülmektedir. Bu noktacık hücrenin nekadar protein ihtiyacı olduğunu, hücrenin yaptığı işe göre hangi proteinin ne zaman ne miktarda hazırlanmasıgerektiğini biliyor gibi bir hal sergiler.
Çekirdek içinde çekirdekçikte, nokta içinde noktacıkta ve gittikçe daha da küçülen ve küçüklüğününsonu olmayan alanlarda bir ilim, hikmet, kudret ve mükemmel organizasyon tezahürü izlenir. Manalar, organizasyonlar, işleyişler,sentezler ve analizler çok küçük alanlara sıkıştırılmış ve çok sayıda çoğaltılmıştır. Bu külli manalarınkainat, mevcudat ya da mülk gibi küçük bir sahifeye sığdırılabilmesi için gerekli olmalıdır. Bu yüzden işleyişlerçekirdek içinde çekirdekçikte, nokta içinde noktacıkta, atom içinde tanecikte tezahür etmektedir. Bu tezahürlerdenbir kısmının sonradan şuur sahiplerince keşfediliyor olması, yani insanların bir dönem çekirdekten, çekirdekçiktenhaberdar olmadığında da bu işleyişlerin yürümüş olması, zuhurun yalnızca insana veya mahlukat içindeki şuursahiplerine yönelik değil; en ince şeylere de uzanan külli bir bakışa, dekaikaşina bir nazara da yönelik olduğununbir delili olmalıdır.
Aynı şekilde kainatın bütününde yürüyen hassasiyet, dakiklik, incelik ve mükemmellik çekirdekçiktede işlemekte ve çok daha garip ve harika bir şekilde her iki mükemmellik birbirini tamamlamaktadır.
Yemek yerken, uyurken, televizyon seyrederken, yürürken ve bedenimizin daha pek çok hayati fonksiyonunda,yapılan işlerle ilgili hücrelerimizdeki çekirdekçiklerde lazım olan proteinlerin sentezlenmesi gerektiğini çoğunlukladüşünmeyiz ve bunun endişesini taşımayız. Oysa işler hep yolunda yürür, zamanında proteinler sentezlenir ve busentez için lazım olanlar, gerektiğinde hazırdır. Bedenin bütün hücrelerinde ve tüm canlılarda bu aksaksızorganizasyonun yürümesi, her hücreyi kuşatan bir ilmin, bütün çekirdekçiklere uzanan bir tasarrufun göstergesidir.Ve perdeler gerisinde işleyen bir elin incelikle dokuduğu varlık nakışlarının harika görüntüleridir.
Hücrede, endoplazmik retikulumda, çekirdekçikte varlığı ilmek ilmek, dantel dantel, atom atom dokuyan,harika sanatı her yeri kuşatan, sonsuz ilmi çekirdekçiklerde gözlenen Sani-i Zülcemal, Alim-i Küll-i Şey" i hücreleradedince, çekirdekler ve çekirdekçikler inceliğinde ruhumuza yazalım, kalbimize nakşedelim. Çünkü O her an, en küçükdetaylarda yürüyen işleyişlerle bunları yazıyor, bunları dokuyor. Bizi sevdiğini gösteriyor ve bununla O’nusevmemizi istediğine işaret ediyor.